Saturday, June 18, 2022

Објавена публикацијата „Плави вјесник, 9-тата уметност и земјата каде што сонцето вечно сјае”

Како проект поддржан од Министерството за култура во рамки на годинашната програма за култура, излезе од печат публикацијата „Плави вјесник, 9-тата уметност и земјата каде што сонцето вечно сјае” на авторот Александар Стеванов од Штип. Се работи за истражувачка студија раскажана со фабуларна структурираност, на која Стеванов започнува да работи уште во 2015 година. Во неа тој дава преглед на популарното хрватско списание „Плави вјесник” кое излегува во периодот 1954-1973 година, и од македонска перспектива ги обработува содржините објавени во него, примарно оние поврзани со стрип-уметноста. 



– „Плави вјесник”, миловно познат како „Плавец”, е култна хрватска периодична публикација, своевремено исклучителнo популарнa на просторот од Вардар до Триглав, во својата рецензија кон книгата пишува дипломираниот драматург Сашо Гачев. Од списанијата од ваков тип, по тиражите и популарноста во бивша Југославија заостанува само зад „Политикин забавник”. Објавена е во речиси илјада броја, а иако не се редовна појава, раштркани во нив се наоѓаат бројни содржини кои се битни за македонската култура и визуелна уметност. Прелистувајќи над 10 000 страници текст, авторот Александар Стеванов ги пронашол сите нив, ги прибележал и минуциозно ги запишал во книгата „Плави вјесник, 9-тата уметност и земјата каде што сонцето вечно сјае”. Како што, впрочем, открива насловот, во неа преку спојот на тие три нешта тој дава приказ на ова загрепско списание, ставајќи акцент на стрипот и особено на оној поврзан со Македонија. Притоа, тој ни открива една возбудлива и досега непозната епизода од историјата на македонскиот стрип.

Во дваесетте години живот, во кои во издание на загрепски „Вјесник” излегува во вкупно 970 регуларни броеви, „Плави вјесник” се стекнува со огромна читаност. Со бројните сликонизни содржини објавувани во него, тој е меѓу првите публикации кои во повоена Југославија делуваат во насока кон разрушување на негативниот стереотип за стриповите, давајќи придонес за враќањето на популарноста на оваа уметност. Како што во својата книга открива Стеванов, во „Плави вјесник” излегуваат низа содржини на македонска тематика. Како дописници на списанието, дел од нив се во авторство на идни македонски истакнати културни дејци, меѓу кои подоцнежните универзитетски професори Горан Стефановски, Ферид Мухиќ и Јован Корубин. Од содржините поврзани со Македонија, особено внимание заслужуваат два стрипа на тема од македонската национална историја, кои по сценарија на Руди Аљиновиќ ги илустрира таткото на хрватскиот стрип – Андрија Мауровиќ. Особено внимание заслужуваат и стриповите „Капетан Леши” на Жика Митровиќ и Јулио Радиловиќ-Јулес, во кои нацртани се појавуваат неколку македонски актери, како и првото место што на вториот стрип-конкурс распишан од „Плави вјесник” го освојува Љупчо Филипов од Скопје.

Авторот на книгата „Плави вјесник, 9-тата уметност и земјата каде што сонцето вечно сјае”, стрип-хроничарот Александар Стеванов од Штип, се потпишува како автор на десетина други публикации, меѓу кои и на неодамна објавениот четврти том од едицијата „Визуелна хроника на македонскиот стрип”. Во неговата професионална биографија стои дека е добитник на петнаесетина награди, меѓу кои прва и втора награда освоени на Меѓународниот стрип-фестивал во Ваљево, награда за најдобар балкански стрип-сценарист освоена на Балканската смотра на млади стрип-автори во Лесковац, како и на три трети и на две втори места освоени на Меѓународниот салон на стрип во Велес. Зад себе има учество на голем број групни стрип-изложби и на една самостојна, а учествувал и на неколку стрип-колонии. До крајот на годината се очекува да излезе уште една публикација во негово коавторство, а ангажиран е и во меѓународен проект за историски стрип поддржан од Европската Унија, како селектор на македонските стрипови предвидени да бидат изложени во повеќе земји.

Објавено и на:

No comments: