Thursday, July 26, 2012

Ден на скопскиот земјотрес

По повод денешниот датум, ви претставуваме илустрација и статија од Look and Learn (бр. 851, 6 мај 1978), со приказ на сцена од скопскиот земјотрес, кој што се случил на 26ти јули 1963 година.


Патетичен човек носи канаринче во кафез. . . Жена вреска хистерично, раскопувајќи низ урнатините на она што некогаш бил нејзин дом. Ова беа преживеаните од земјотресот кој што му се случи на градот Скопје, во јужниот дел на Југославија, на 26 јули 1963.

Земјотресот почна со многу тап звук и со разместување на земјината кора, поместувајќи тони карпи под површината. Како што теренот почна да тоне, така се рушеа и зградите.

Еден хотел се заниша и распадна, неговите темели се искорнаа. За стотици гости овој хотелот беше нивен дом за одмор, а сега тој стана нивна вечна гробница.

Насекаде во градот, приказната се повторуваше со континуиран и се потежок интензитет на распаѓање на ѕидините, на распарчување на стакло и заслепувачки облаци од прашина.

Домови беа уништени. Ѕидовите се урнаа, таваните паднаа, тулите и гредите паднаа. На улиците се појавија широки пукнатини.

Штом надворешниот свет слушна за земјотресот, почна да пристигнува помош. Пожарникарите, лекарите, медицинските сестри и спасувачите побрза кон Скопје. Болниците направија итни аранжмани за да се прегледаат многуте повредени жртви.

Крајниот број беше: 1.600 загинати и неколку илјади повредени. Вкупно 34.000 домови и 68 училишта беа уништени. Ниедна болница не останаа незасегната.

Два дена по земјотресот, 150.000 луѓе беа изнесени надвор од градот. Беа сместувани во шатори додека да се најдат трајни сместувалишта.

Беше направен оглед на објектите кои останаа несрушени. Со боја ја обележаа нивната состојба. Зелената значеше дека куќите се населени; жолтата дека тие би можеле да се санираат; и црвената дека тие требаше да се урнат - црвената боја се користеше повеќе од која било друга.

Оваа трагедија допре до срцата на луѓето низ целиот свет. Илјадници и илјадници фунти беа собрани за да се обезбедат храна, облека и привремени домови за луѓето од Скопје.

Со оваа помош, Скопје полека и болно почна да се опоравува од земјотресот кој што уништи во прав голем дел од градот. Беа направени планови за селата од привремена куќи, во кои луѓето требаше да се опорават од нивните физички и ментални рани пред да започне справувањето со огромната задача - изградба на ново Скопје од под урнатините на старото.

A pathetic man carrying a canary in a cage . . . a woman screaming frantically as she tore at the rubble of what had once been her home. These were among the survivors of an earthquake which shattered the city of Skopje in the south of Yugoslavia on 26th July, 1963.

It had begun with a dull rumble as the earth’s crust began to split, displacing tons of rock beneath the surface. As the ground began to cave in, so did the buildings.

A hotel swayed drunkenly and collapsed, its foundations torn away. For hundreds of guests it had been their holiday home; now it was their tomb.

Everywhere in the city, the story was being repeated with the continuous thud of falling masonry, the splintering of glass and the blinding clouds of dust.

Homes were smashed. Walls collapsed, ceilings fell in, bricks and beams fell. Wide fissures appeared in the streets.

As soon as the outside world heard of the earthquake, help began to pour in. Firemen, doctors, nurses and rescuers raced to Skopje. Hospitals made emergency arrangements to look after the flood of injured victims.

At the final count, 1,600 people had been killed and many thousands injured. A total of 34,000 homes had been smashed and 68 schools destroyed, or largely so. Not one hospital remained undamaged.

Two days after the earthquake, 150,000 people had been taken out of the city. They were housed in tents or other emergency accommodation until more permanent homes could be found for them.

A grim inspection was made of the houses that remained erect. They were daubed with paint to indicate their fitness. Green showed that the houses were habitable; yellow that they could be repaired and red that they had to be demolished – and there was more red paint used than that of any other colour.

This tragedy touched the hearts of people throughout the world. Thousands and thousands of pounds were raised to provide the people of Skopje with food, clothing and temporary homes.

With this help, Skopje slowly and painfully began to recover from the earthquake which had pummelled most of the city to powder. Plans were made for villages of temporary homes, in which the people could recover from their physical and mental wounds before tackling the immense job of building a new Skopje from the rubble of the old.

Извор: Look and Learn (бр. 851, 6 мај 1978), илустрација: John Keay

No comments: