Monday, November 11, 2013

Збор-два за имињата

Во крајниот југоисточен дел на Република Македонија, на околу 170 километри оддалеченост од нашиот главен град, се наоѓа општината Дојран. Самата општина која е расположена на Дојранското езеро е составена од Стар Дојран, кој што е и центар на општината и од Нов Дојран.

За тоа како ова место го добило својот назив, легендата вели дека во градот имало убава мома која што била заљубена во овчарчето Лабин. Еден ден, додека во Дојран имало веселба, Џемо арамбашата нејзе ја грабнал и смртно го ранил Лабин. Полна со гнев девојката некако се ослободила од стегите на насилникот и заедно со својот сакан Лабин се упатиле кон езерските води каде што, негледајќи друг излез, се удавиле. Оттогаш езерото го носи името на храбрата дојранска девојка, Дојрана.

Дојранското езеро кое што некогаш изобилуваше со бројни туристи, во последните неколку години повторно си го враќа стариот сјај од пред еколошката катастрофа. Годинава за Илинден сместувачките капацитети во градот беа пополнети до последното место.

Република Македонија го дели ова езеро со својот јужен сосед Република Грција. Оттука не е воопшто чудно дека и во Грција, на брегот на Дојранското езеро, постои место со сличен назив на оној на општина Дојран. Се работи за малото грчко село, поранешна општина, Дојрани (Δοϊράνη).

Имено ова грчко село со околу 200 жители, иронично претставува жив доказ за лажливата пропаганда на грчките власти во врска со спорот со името на Република Македонија. Да започнеме со ред.

Како аргумент на барањата за преименување на нашата татковина, грчки политичари, повеќе пати го наведувале тоа што во Грција постои регион Македонија и дека поради тоа се создавала забуна.

„Грција тврди дека името Републија Македонија создава „забуна“ со провинцијата Македонија, која беше анектирана по поделбата на целата територија на Македонија во 1913 година.“[1]

Повеќе од јасно е дека за забуна не може ни да станува збор. Во светот постојат низа на исти или слични називи, па никој од тоа не прави проблем. Самиот збор „Република“, кој што стои пред „Македонија“  е доволен за да се направи јасна разлика меѓу нашата независна држава и грчкиот регион.

„Единствениот можен “разумен компромис“ за државното име Македонија е ирската формула што подразбира поделена сувереност врз островот Ирска меѓу државата Ирска со уставната додавка Република како Република Ирска и Обединетото Кралство на Велика Британија со Северна Ирска - северниот дел на островот Ирска, на англиски јазик United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland.

Или, државното име Македонија со употреба на уставната додавка Република односно Република Македонија, како јасна разлика од истоимената северна грчка провинција Македонија...“[2]

Па сепак на крајот на краишатата доколку на овој нивен став Грците се придржува принципиелно, а не само по потреба, ќе побараа преименување и на македонската општина Дојран, поради си некакво правење на дистинкција со нивното село Дојрани. И токму овде се гледаат нивните вистински цели.

Називот на ова грчко село, исто така ги негира и небулозите на поголем дел од грчките политичари, за тоа дека самиот назив на нашата татковина имплицира територијални претензии кон нивниот регион во северна Грција.

„Грција... го оспорува правото на Република Македонија да се именува со своето уставно име со образложение оти тоа изразува територијални претензии кон истоименета северна грчка провинција.“[3]

Доколку името на Република Македонија само по себе, како што тврди грчкиот државен врв, имплицира територијални претензии кон грчката област Македонија, тогаш според истата таа нивна логика, би требало и името на македонската општина Дојран само по себе да претставува закана за грчкиот територијален интегритет, односно за селото Дојрани и за сите негови 183 жители. Зошто за случајот со името на општина Дојран грчките власти не реагираат? Затоа што ниту во овој случај, а ниту пак во случајот со името на нашата татковина, имињата не претставуваат никаква територијална закана за Грција. Примеров со македонската општина Дојран и грчкото село Дојрани е повеќе од доволна потврда за тоа.

„Основните причини поради кои Грција се противи Македонија да го користи тоа име [Република Македонија] се покажаа како неточни, а тоа е оти користењето на нејзиното уставно име имплицира територијални претензии кон Грција, и оти може, на некој начин, да ја дестабилизира Грција.“[4]

Приказната за иредентистичките намери на Македонија, за која што и самите грчки функционери се свесни дека не претставува ништо повеќе од приказна, им служи само како маска за нивната крајна цел во спорот со името, целосно разнебитување на македонскиот идентитет, нешто што ние како Македонци не смееме да го дозволиме.

А.С.

Објавено во Македонска ризница, бр. 16, како и на порталот Македонска нација

[1] Бил Николов, претседател на Македонското меѓународното движење за човекови права, „Дали САД некогаш би прифатиле да го сменат своето име? Зошто тогаш тоа се бара од Македонија?“, Мкд.мк, 6 јули 2012
[2] Тодор Петров „Македонија и ирската формула“ Македонска Нација, 9 ноември 2012
[3] „Македонија - Грција, 16 години спор за името“, Online Press (МИА), 23 август 2013

No comments: